Cukrzyca u dzieci i młodzieży

Cukrzyca typu 1 to najczęstsze zaburzenie metaboliczne występujące u dzieci. Nie do końca wiadomo, co powoduje tę chorobę. Naukowcy podejrzewają, że przyczyną są uwarunkowania genetyczne spotęgowane przez oddziaływanie czynników środowiskowych.

Postępowanie po rozpoznaniu choroby

Rodzice i ich dzieci często nie są przygotowani na wiadomość o rozpoznaniu cukrzycy. Po początkowym szoku pojawiają się dręczące pytania:

  • Czy można było w jakiś sposób zapobiec wystąpieniu tej choroby?
  • Jak mamy na co dzień radzić sobie z tym przewlekłym schorzeniem?

Warto wiedzieć: cukrzyca typu 1 jest chorobą autoimmunologiczną, której przyczyną nie jest spożywanie nadmiernej ilości pokarmów ani cukru. Nie można zapobiec jej wystąpieniu ani jej wyleczyć. Na szczęście dzięki nowoczesnym rozwiązaniom terapeutycznym i farmakoterapii dostępne są jednak skuteczne metody leczenia jej objawów.

Leczenie cukrzycy typu 1

W leczeniu cukrzycy typu 1 ogromną rolę odgrywa samodyscyplina. Po przepisaniu leczenia przez lekarza zadaniem rodziców i dzieci (w zależności od wieku) jest jego ścisłe przestrzeganie. Wiąże się to z:

  • wykonywaniem pomiarów glikemii kilka razy na dobę,
  • koniecznością obliczania zawartości węglowodanów we wszystkich posiłkach oraz wyliczaniem na tej podstawie wymaganych dawek insuliny,
  • podawaniem insuliny podskórnie w warstwę tkanki tłuszczowej za pomocą wstrzykiwacza do insuliny lub pompy insulinowej.


Rodzicom i dzieciom zapewnia się kompleksowe przeszkolenie w zakresie wykonywania tych czynności. Będą także pozostawać pod regularnym nadzorem. Na co dzień aktywnie wspierać ich będzie ponadto zespół złożony z lekarzy specjalistów w dziedzinie diabetologii, edukatorów diabetologicznych i psychologów.

W przypadku cukrzycy typu 1 dostępne są dwie metody leczenia:

 

Cele terapeutyczne to m.in.:

  • Stabilizacja metabolizmu z uzyskaniem prawidłowych wartości cukru we krwi - brak częstych epizodów hipoglikemii. Umożliwi to długofalową profilaktykę chorób wywołanych cukrzycą.
  • Zapewnienie większej swobody i poprawa jakości życia dzieci, aby ich działań nie krępowały ograniczenia związane z tą przypadłością.

Ze względu na to, że wielokrotne wstrzyknięcia insuliny często nie umożliwiają osiągnięcia powyższych celów terapeutycznych, u coraz większej grupy dzieci i młodzieży stosuje się leczenie z użyciem pompy insulinowej.

Wsparcie w codziennym życiu z cukrzycą

Dzieci i młodzież z cukrzycą typu 1 chcą wieść normalne życie jak ich rówieśnicy. Poziom ich umiejętności niczym nie różni się od umiejętności osób zdrowych i nie chcą być traktowane inaczej w szkole ani w sporcie. Dla rodziców opieka nad dzieckiem z cukrzycą często przypomina balansowanie na linie: z jednej strony chcą wychowywać swoją pociechę jako jednostkę w pełni niezależną, z drugiej natomiast odczuwają ciągłą potrzebę chronienia jej i kontrolowania jej stanu zdrowia w związku z cukrzycą.

Zdaniem ekspertów istotne jest jak najszybsze zapewnienie czynnego udziału dziecka w leczeniu cukrzycy i przeszkolenie go w wykonywaniu związanych z tym czynności. Dziecko powinno zajmować się wszystkimi tymi czynnościami, które jest w stanie wykonywać samodzielnie, a rodzice pomagać mu w tym, czego jeszcze nie potrafi. Nie należy jednak zbyt wcześnie zrzucać na dziecko zbyt dużej odpowiedzialności. Ważne jest, aby rodzice zapewniali swoim dzieciom niezbędną pomoc i doradztwo. Dotyczy to także młodzieży. Nie ma przy tym z góry ustalonych zasad ani wytycznych dotyczących wieku, w jakim dzieci powinny samodzielnie wykonywać czynności z zakresu insulinoterapii.

Przedszkole i szkoła

Opiekunowie i nauczyciele często nie dysponują wiedzą na temat cukrzycy typu 1 lub jest ona bardzo pobieżna. Z punktu widzenia prawa osoby te nie mogą pełnić żadnej roli w leczeniu swoich podopiecznych, tj. nie mogą wykonywać zastrzyków insuliny. W celu zapewnienia konstruktywnej współpracy personelu istotne jest:

  • zbudowanie atmosfery zaufania;
  • poinformowanie kadry w szkole lub w przedszkolu o cukrzycy u dziecka;
  • wskazanie konkretnych przykładów tego, jak opiekunowie i nauczyciele mogą zapewniać wsparcie dziecku.